1
دانش پژوه کارشناسی ارشد کلام اسلامی از کشور لبنان، مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، جامعه المصطفی (ص) العالمیه، قم، ایران.
2
استادیار کلام اسلامی جامعه المصطفی(ص) العالمیه، مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، قم، ایران.
چکیده
از دیرباز عصمت پیامبران و ائمه (ع) از مسائل بسیار مهم در قلمروی عقاید دینی و بخش حجیمی از ادبیات دینی و معارف اسلامی را به خود اختصاص داده است. در نگاه شیعه پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) از هرگونه رجس و آلودگی مطهرند و از خطا و خطا معصوم هستند. با این حال در دعا‌ها و مناجاتهای اهل بیت (ع) فرازهای است که ایشان به گناهان بزرگ اعتراف کرده‌اند و به ناله و التماس مغفرت طلبیده‌اند. یک نمونه از این مناجات‌ها، دعای ابی حمزه است که منتسب به امام زین‌العابدین (ع). در نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی نسبت این رفتار پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) را با عصمت بررسی میشود و روشن شد که میان عصمت و استغفار هیچ تعاند وجود ندارد. یافته‌ها نشان می‌دهد که استغفار امامان (ع) نشانه خوف و خشیت آنان از خداوند متعال، نشانه ژرفای معرفت آنان نسبت به خداوند متعال، نشانه تجلی هیبت و عظمت الهی بر قلب آنان، به خاطر قصور در مراتب پیشین، استغفار از زبان امت و احتمالات دیگر که در نوشتار حاضر ذکر شده است. افزون بر آن می‌توان وجوهی از توبه و استغفار را در نظر گرفت که نه تنها تلائم بلکه بر تلازم عصمت و استغفار دلالت دارد.
)