واسطه فیض بودن امام معصوم (ع) در نظام هستی از دیدگاه نو‌‌صدرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ‌پژوه دکتری کلام اسلامی، از کشور اندونزی، مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی، جامعه‌المصطفی العالمیه، قم، ایران.

2 استادیار مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی، جامعه‌المصطفی العالمیه، قم، ایران.

چکیده

خداوند متعال امور این عالم را براساس نظام اسباب و مسببات قرار داده و این مبنا، متناسب با نظریه‌‌ واسطه ‌‌فیض است. پژوهش حاضر با هدف بررسی فیض بودن امام معصوم (ع) در نظام هستی از دیدگاه نوصدرایی به‌روش توصیفی-تحلیلی و اسناد کتابخانه‌‌ای انجام شد. پس از تبیین مبانی برهان واسطه فیض که مبانی هستی‌‌شناسی و انسان‌‌شناسی را دربردارد به‌‌ضرورت، نقش، ویژگی‌‌ها و اثبات وجود واسطه فیض و تطبیق آن بر امام بررسی و مصادیق واسطه بودن امام در نظام هستی معرفی شد. نتیجه پژوهش حاضر نشان می‌‌دهد که امام معصوم (ع) در نظام تکوین و تشریع به‌‌اذن الهی واسطه‌‌ فیض است و در اموری مانند اصل وجود و استمرار آن، نزول برکات، هدایت و ایصال الی‌‌المطلوب نقش اساسی دارد.
 

کلیدواژه‌ها


  1. * قرآن کریم (1380). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر. تهران: انتشارات هیئت علمی دار‌القرآن الکریم.

    * نهج‌‌البلاغه (بی‌‌تا). مترجم: فیض‌‌الاسلام، علی‌‌نقی. اصفهان: مرکز تحقیقات رایانه‏ای قائمیه اصفهان.

    1. بحرانی، هاشم حسینی (1397). تفسیر برهان. بی‌‌جا: تهذیب.
    2. بنی‌‌هاشم، محمد (1386). گوهر قدسی معرفت. تهران: نشر منیر.
    3. جوادی آملی، عبدالله (1389). ادب فنای مقربان. قم: نشر اسراء.
    4. جوادی آملی، عبدالله (1389). تفسیر تسنیم. قم: اسراء.
    5. خلیلی، مصطفی (1382). اندیشه‌‌های کلامی علامه طباطبایی. قم: دفتر تنظیم و نشر آثار علامه طباطبایی.
    6. رحیمیان، سعید (1381). فیض و فاعلیت وجودی از فلوطین تا صدرالمتألهین. قم: بوستان کتاب.
    7. رخشاد، حسین (بی‌‌تا). در محضر علامه طباطبایی. قم: نشر نهاوندی.
    8. شیخ طوسی، محمد‌بن الحسن (1411). الغیبه، کتاب الغیبت للحجه. قم: دار‌المعارف الاسلامیه.
    9. صدرالدین الشیرازی، محمد‌‌بن ابراهیم (1366). شرح اصول کافى. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى.
    10. صدرالدین الشیرازی، محمد‌بن ابراهیم (1981). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. بیروت: دار‌الاحیاء التراث العربی.
    11. صفار قمی، محمد‌بن حسن (1404). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد (ص) قم: مکتب آیت‌‌الله المرعشی النجفی.
    12. طباطبایی، سید محمدحسین (1374). المیزان فی تفسیر القرآن. مترجم: غدیری، حسن‌‌رضا‏. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    13. طباطبایی، سید محمدحسین (1387). شیعه. قم: نرم‌‌افزار علامه طباطبایی.
    14. طباطبایی، سید محمدحسین (1389). ترجمه و شرح نهایه الحکمه. مترجم: شیروانی، علی. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    15. طباطبایی، سید محمدحسین (1392). نهایه الحکمه. قم: مرکز مدیریت حوزه‌‌های علمیه.
    16. طباطبایی، سید محمدحسین، (1388). ترجمه و شرح بدایه الحکمه. مترجم: شیروانی، علی. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    17. قمی، عباس (1397). مفاتیح‌‌الجنان. مترجم: الهی قمشه‏ای، مهدی. قم: آیین دانش.
    18. کلینی، محمد‌بن یعقوب (1407). اصول الکافی. مصحح: غفاری، علی‌‌اکبر.، و آخوندی، محمد. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
    19. مجلسی، محمدباقر (1403). بحارالانوار. بیروت: دار‌احیا التراث العربی.
    20. مصباح یزدی، محمدتقی (1383). به‌‌سوی تو. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
    21. مصباح یزدی، محمدتقی (1384). ره‌‌توشه. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
    22. مصباح یزدی، محمدتقی (1385). آموزش عقاید. قم: انتشارات امیر کبیر.