تبیین مبانی کلامی‏ حسن ‏ظن در اسلام

نویسندگان

1 دانش‌پژوه ارشد کلام اسلامی، از افغانستان، مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران.

2 مربی گروه علمی کلام اسلامی، کارشناسی ارشد فلسفه و کلام، از ایران، مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران.

چکیده

امروزه جنبش‌‌های‌ ‌‌معنوی نوین که داعیه‌‌ رسیدن انسان به معنویت را دارند مثبت‌‌اندیشی را  ابزار مهمی برای رسیدن به آرامش می‏دانند و سایر سبک زندگی خود را نیز برپایه‌‌ این موضوع بنا می‌‌کنند که به‌‌شکل‌های مختلفی در آموزه‌‌های آنها و با عناوینی مانند قانون جذب، مدیتیشن و... دیده می‌‌شود. حسن‏ظن یکی از مهمترین فضائلی است که در رشد و تکامل مادی و معنوی فرد و جامعه نقش بسزایی دارد. اسلام به‌‌طور صریح با مسئله بدگمانی مبارزه می‏کند و به داشتن حسن‏ظن برای رسیدن به آرامش و رضایت‌‌خاطر دعوت می‏کند. پژوهش حاضر به‌‌روش توصیفی-تحلیلی باهدف تبیین مبانی کلامی‏ حسن‏ظن در اسلام انجام شد. بنابه یافته‏های تحقیق حاضر، مبنای اصلی حسن‏ ظن در اسلام براساس ایمان شکل می‌‌گیرد. به‌‌تبع این باور قلبی فرد می‏تواند به دو اثر مهم حسن‏ظن، دفع ناملایمات و جذب خواسته‌‌هایش برسد. حسن‏ظن در ارتباط با خود، خداوند و هستی معنا پیدا می‌‌کند. بنابراین، برای رسیدن به حقیقت حسن‏ظن در اسلام باید جهان‏بینی انسان مشخص شود تا بتواند به فضیلت حسن‏ظن برسد.
 

کلیدواژه‌ها


  1. * قرآن کریم (‌‌‌‌1380). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر. تهران: انتشارات هیئت علمی دار‌‌‌القرآن الکریم.

    * صحیفه سجادیه (بی‌تا). مترجم: انصاریان، حسین. قم: دار‌‌‌العرفان.

    1. اخلاقی، حلیمه (‌‌‌‌1396). مبانی هستی‌‌شناختی سبک زندگی حیات طیبه از دیدگاه قرآن. نشریه پژوهش‌نامه اسلامی ‏زنان و خانواده، (5)8، 9-37.
    2. اردبیلی، عبدالغنی (‌‌1392). تقریرات فلسفه امام خمینی (ره). قم: مؤسسه نشر و آثار امام خمینی(ره).
    3. بداشتی، علی‌اله (‌‌‌‌1392). توحید و صفات الهی. قم: دانشگاه قم.
    4. جوادی آملی، عبدالله (‌‌‌‌1384). حق و تکلیف در اسلام. قم: نشر اسرا.
    5. جوادی آملی، عبدالله (‌‌‌‌1393). رحیق مختوم. قم: انتشارات اسرا.
    6. جوادی آملی، عبدالله (‌‌‌‌1395). توحید در قرآن. قم: اسراء.
    7. دایر، وین والتر (‌‌1385). وجود متعالی انسان. مترجم: آل‌‌یاسین، محمدرضا. بی‌‌جا: هامون.
    8. دهخدا، علی‌‌اکبر (‌‌1377). لغت‌‌نامه دهخدا. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
    9. راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد (‌‌‌‌1412). المفردات فی غریب القرآن. محقق: صفوان عدنان داوودی. بیروت: دار‌‌‌الشامیه.
    10. ربانی گلپایگانی (‌1396). عقاید استدلالی. قم: هاجر.
    11. رحیمیان، سعید (‌‌‌‌1397). مبانی عرفان نظری. تهران: سمت.
    12. شعیری، محمد (‌‌‌‌1402). جامع الاخبار. نجف: حیدریه.
    13. طباطبایی، محمدحسین (‌‌1384). ترجمه تفسیر المیزان. مترجم: موسوی همدانی، سید محمد باقر. قم: انتشارات اسلامی.
    14. طباطبایی، محمدحسین (‌‌‌‌بی‌‌تا). نهایه الحکمه. مصحح: سبزواری، علی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    15. طوسی، خواجه نصیرالدین (‌‌‌‌1395). شرح اشارات و تنبیهات. قم: بوستان کتاب.
    16. عیاشی، محمد‌بن مسعود (‌‌‌‌1380). تفسیر العیاشی. مصحح: رسولی محلاتی، سید هاشم. تهران: المطبعه العلمیه.
    17. قرشی بنایی، علی‌‌اکبر (1412). قاموس قرآن. تهران: دار‌‌‌الکتب الاسلامیه.
    18. کویلیام، سوزان (‌‌1395). مثبت‌اندیشی و مثبت‏گرایی کاربردی. مترجم: براتی سده، فرید.، و صادقی، افسانه. تهران: رشد.
    19. متقی، علی‌بن حسام‌‌الدین (‌‌‌‌1419). کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال. بیروت: دار‌‌‌‌الکتب العلمیه.
    20. مطهری، مرتضی (‌‌1375). مجموعه آثار. تهران: صدرا.
    21. معین، محمد (‌‌‌‌بی‌تا ). فرهنگ فارسی معین. تهران: انتشارات ثامن.
    22. ملاصدرا، محمد‌بن ابراهیم (‌‌‌‌1364). تفسیر القرآن الکریم. قم: بیدار.
    23. ملاصدرا، محمد‌بن ابراهیم (‌‌‌‌1440). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه. بی‌‌جا: طلیعه نور.
    24. موسوی‌‌نسب، محمدرضا (1385). ایمان و تأثیرآن بر مبادی رفتار. نشریه معرفت، شماره104، 55-63.
    25. نوری طبرسی، حسین (‌‌‌‌1366). مستدرک الوسائل و منبسط المسائل. قم: مؤسسه آل‌‌البیت (‌‌‌‌ع).
    26. والش، نیل‌‌دونالد (‌‌‌‌1385). گفت‌‌وگو با خدا. مترجم: تمدن، تورانداخت. تهران: دایره.